Διατηρητέο το ιστορικό σανατόριο στην Πάρνηθα – Το κτίριο του ’30 εγκαταλείφθηκε το 1985

Διατηρητέο χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος το κτίριο του σανατορίου στην Πάρνηθα. Το σανατόριο είναι ένα κτίριο της δεκαετίας του ’30 με πολύ αξιόλογη ιστορία, καθώς από σανατόριο μετετράπη σε “Ξενία” και αργότερα σε σχολή τουριστικής εκπαίδευσης, μέχρι να κλείσει στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το κτίριο ανήκει στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου, η οποία σκοπεύει να προχωρήσει στην αξιοποίησή του.

Η απόφαση χαρακτηρισμού του σανατορίου υπεγράφη στα τέλη Ιουλίου και δημοσιεύθηκε πριν λίγες ημέρες στη Διαύγεια. Διατηρητέο χαρακτηρίστηκε “το αρχικό κτίριο, όπως υφίστατο μέχρι το έτος 1965 και όχι οι μεταγενέστερες προσθήκες και επεμβάσεις που αλλοίωσαν τον χαρακτήρα του”. Η αιτιολογική έκθεση του τμήματος Διατηρητέων Κτιρίων του υπουργείου Περιβάλλοντος προσφέρει, όπως πάντα, μια πολύ εμπεριστατωμένη ματιά στην ιστορία του.

Σύμφωνα, λοιπόν, με την υπηρεσία, το κτίριο κτίστηκε τη δεκαετία του ’30 στη θέση μικρότερου ξύλινου σανατορίου 14 κλινών του 1914. Η περιοχή, που δωρίστηκε το 1914 από τη Μονή Πετράκη στο νοσοκομείο “Ευαγγελισμός”, επελέγη έπειτα από μελέτη του αέρα και του κλίματος του βουνού, ώστε να βοηθάει όσο το δυνατόν περισσότερο στην ίαση της φυματίωσης.

Στο σανατόριο νοσηλεύθηκε και ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, από τον Οκτώβριο του 1937 έως τον Απρίλιο του 1938. Η βιομηχανική παραγωγή της πενικιλίνης οδήγησε σταδιακά σε παρακμή όλα τα σανατόρια από τη δεκαετία του ’40. Το σανατόριο της Πάρνηθας συνέχισε να λειτουργεί – με ένα “διάλειμμα” κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής– έως τα τέλη της δεκαετίας του ’50.

Το 1965 το κτίριο περιήλθε στον ΕΟΤ και λειτούργησε ως Ξενία 200 κλινών. Λόγω, όμως, της γειτνίασής του με το Μον Παρνές, αποφασίστηκε από το 1967 να φιλοξενήσει παράλληλα και τον Οργανισμό Τουριστικής Εκπαίδευσης. Οι τουριστικές σχολές λειτούργησαν εκεί μέχρι το 1984, οπότε και μεταφέρθηκαν στην Ανάβυσσο. Έκτοτε, το κτίριο του σανατορίου εγκαταλείφθηκε.

Οι ειδικοί του ΥΠΕΝ, επισημαίνουν ότι το κτίριο έχει υποστεί βανδαλισμούς και στο εσωτερικό του είναι έντονη η εικόνα εγκατάλειψης, καθώς έχουν αποξηλωθεί τα πατώματα και τα κουφώματα και έχουν κλαπεί οι μεταλλικές κουπαστές. “Πρόκειται για ένα από τα λίγα δείγματα κτιρίων σανατορίων στον ελληνικό χώρο τόσο μεγάλης κλίμακας, που μάλιστα έχει διασώσει πολλά στοιχεία της αρχικής του μορφής. Θεωρούμε ότι είναι ένα κτίριο που σηματοδοτεί την ιστορία των ελληνικών σανατορίων – ως σημαντικό κεφάλαιο της δύσκολης εποχής της φυματίωσης – που, όπως και άλλα σανατόρια, σβήνει μαζί με αυτό που αντιπροσωπεύει. Η αξιοποίησή τους, εντάσσοντας νέες συμβατές χρήσεις, θα αναδείκνυε αυτό το ξεχασμένο κομμάτι της Ιστορίας μας στον νεότερο κόσμο. Αποτελεί, επίσης, ένα από τα δείγματα αρχιτεκτονικής του σημαντικού αρχιτέκτονα Ιωάννη Αντωνιάδη, το οποίο κινείται ανάμεσα σε μια ελληνική εκδοχή ενός στιλ art deco και σε έναν εκκολαπτόμενο μοντερνισμό”, καταλήγει η υπηρεσία.

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ: ΔΗΜΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ-ΣΑΝΑΤΟΡΙΟ ΠΑΡΝΗΘΑΣ-ΠΡΑΞΗ 80