Καθώς αυξάνεται το επίπεδο ζωής στις αναπτυγμένες χώρες μεγαλώνει και το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την υγεία. Ο κόσμος θέλει να ζει περισσότερα χρόνια χωρίς να αρρωσταίνει. Ωστόσο πολλές φορές να πετύχει αυτό ο άνθρωπος στρέφεται στην λήψη των φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής ως μια εύκολη λύση.
Δυστυχώς, όσο περνάνε τα χρόνια πληθαίνουν οι μελέτες όπου ανακαλύπτονται όλο και πιο συχνά σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες των χημικών συστατικών. Σε μια προσπάθεια να καθοδηγήσουν τους ασθενείς τους οι ιατροί στρέφονται στην σωστή διατροφή και υγιεινό τρόπο ζωής , ένα μέρος το οποίου αποτελεί και ύπνος.
Οι διαταραχές του ύπνου φέρνουν αρκετά προβλήματα υγείας – εύκολη κόπωση, προβλήματα μνήμης, άγχος, μειωμένη απόδοση στην εργασία ή σχολείο, έλλειψη συγκέντρωσης, κατάθλιψη, αύξηση σωματικού βάρους, ακόμα και μεγαλύτερη πιθανότητα τραυματισμών και τροχαίων ατυχημάτων. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ορισμένες παθήσεις όπως υπερθυρεοειδισμός, κατάχρηση αλκοόλης και άλλων ουσιών, άπνοια κατά του ύπνου. Αν το πρόβλημα επιμένει οπωσδήποτε μια επίσκεψη στον ιατρό είναι απαραίτητη.
Τι θα κάνετε όμως πριν απ’ αυτό;
Σίγουρα πρέπει να αποφεύγεται χρήση καφεΐνης ή αλκοόλης τουλάχιστον 6 ώρες πριν πάτε στο κρεβάτι, βαριά πλούσια γεύματα, έντονη σωματική ή πνευματική άσκηση. Ο άνθρωπος πρέπει να δημιουργεί μια ρουτίνα στο ύπνο-ξύπνημα όπως και κατάλληλες συνθήκες στο υπνοδωμάτιο.
Και εδώ έρχεται ένα ζήτημα που θα ήθελα να συζητήσω – πρόβλημα ηχορύπανσης.
Κατά την διάρκεια του τελευταίου τετράμηνου κάναμε πολλές συζητήσεις στα κοινωνικά δίκτυα και κατάλαβα, ότι ο κόσμος δεν γνωρίζει τι σημαίνει αυτός ο όρος και πόσο σοβαρό κίνδυνο εγκυμονεί. Οπότε, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.
Ηχορύπανση είναι ο υπερβολικός και ενοχλητικός περιβαλλοντικός θόρυβος που προκαλείται από άνθρωπο (φωνασκίες, δυνατή μουσική, κάποιες εργασίες κλπ.), τα ζώα (γαβγίσματα σκυλιών πχ) ή από μηχανές (βιομηχανικός θόρυβος, πειραγμένες εξατμίσεις αυτοκινήτων, ήχος οικιακών συσκευών όπως ηλεκτρική σκούπα ή μηχανή κουρέματος του γκαζόν κλπ.).
Πρέπει να καταλάβουμε την διαφορά της ηχορύπανσης από τους θορύβους που υπάρχουν στην φύση που μπορεί να είναι ενοχλητικοί , αλλά είναι λάθος να τους θεωρούμε ρίπους, επειδή ζωντανοί οργανισμοί έχουν προσαρμοστεί σε αυτούς κατά την διάρκεια εξέλιξης.
Ο υπερβολικός θόρυβος σε ορισμένες συνθήκες μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία και συμπεριφορά. Μπορεί να προκαλέσει τον υψηλού επιπέδου άγχος και επιθετική συμπεριφορά, αρτηριακή υπέρταση, μαθησιακές δυσκολίες, πονοκεφάλους, εμβοές (βουητό στα αυτιά), ακόμα και απώλεια ακοής, επηρεάζει τον μεταβολισμό και προκαλεί διαταραχές ύπνου με όλα τα επακόλουθα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η έκθεση στο θόρυβο μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε καρκίνο.
Σε ολόκληρη Ευρώπη εκτιμάται ότι 113 εκατομμύρια άνθρωποι επηρεάζονται από επίπεδα θορύβου 55 ντεσιμπέλ λόγω οδικής κυκλοφορίας ( αυτό είναι το όριο πάνω από το οποίο ο ήχος γίνεται επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία). Ο ήχος γίνεται ανεπιθύμητος , όταν παρεμβαίνει σε κανονικές δραστηριότητες, όπως συζήτηση ή ύπνος διαταράσσοντας και μειώνοντας την ποιότητα ζωής κάποιου.
Η απώλεια ακοής προκύπτει από παρατεταμένη έκθεση στον θόρυβο άνω των 85 ντεσιμπέλ. Να μην σας φαίνεται πολύ μεγάλος αριθμός. Έχω μετρήσει το επίπεδο θορύβου στο σπίτι μου με κλειστά παράθυρα όταν γινόταν ένα πάρτι κάτω από το σπίτι μου και έφτανε 80 ντεσιμπέλ.
Πολύ αρνητικές είναι επιπτώσεις της ηχορύπανσης σε ενήλικες και παιδιά με αυτιστικό φάσμα που εμφανίζουν δυσάρεστα συναισθήματα όπως φόβος και άγχος, ακόμα και σωματικά συμπτώματα έως και πόνο, που με την σειρά τους οδηγεί στην περαιτέρω απομόνωση και επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής των ιδίων και των οικογενειών τους.
Οι ηλικιωμένοι εκδηλώνουν συχνότερα καρδιαγγειακά προβλήματα (στεφανιαία νόσος, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια).
Όμως τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στον θόρυβο και η έκθεση στην ηχορύπανση μπορεί να προκαλεί σοβαρές και μόνιμες βλάβες στην σωματική και ψυχική υγεία τους, μειώνοντας την ικανότητα στην μάθηση και χειροτερεύοντας την συμπεριφορά.
Όπως έδειξε έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας η ηχορύπανση αποτελεί δεύτερο (μετά την ατμοσφαιρική ρύπανση) μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου.
Η Ελλάδα έχει 5 πόλεις στην λίστα με τις πιο θορυβώδεις πόλεις της Ευρώπης: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Λαμία. 60% του πληθυσμού της πρωτεύουσας εκτίθεται στην χρόνια ηχορύπανσης πάνω από 75 ντεσιμπέλ. Το καλοκαίρι αυτή η κατάσταση επεκτείνεται και στην επαρχία, στις τουριστικές περιοχές.
Στην χώρα μας μια από της μεγαλύτερες πηγές της ηχορύπανσης αποτελεί μουσική που προσέρχεται από τα κέντρα διασκέδασης, καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντας και φυσικά πρόσωπα που δεν τηρούν τις ώρες κοινής ησυχίας. Μεγάλη πληγή αποτελούν και θόρυβοι στους δρόμους, φέρνοντας την οδική κυκλοφορία στην πρώτη θέση πηγών της ηχορύπανσης.
Επί του παρόντος όλες οι αναπτυγμένες χώρες έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη καταπολέμησης της ηχορύπανσης και πολλές τεχνικές έχουν αναπτυχθεί για την μείωση ή εξάλειψη κάποιου θορύβου όπως ηχομόνωση κτιρίων, τοποθέτηση ειδικών κουφωμάτων. Δημιουργούνται οι χάρτες θορύβου που επιτρέπουν στις υγειονομικές αρχές όχι μόνο να ασκούν την υγειονομική και επιδημιολογική επιτήρηση , αλλά και θα βρίσκουν εφαρμογές στον πολεοδομικό σχεδιασμό.
Πρέπει να σημειώσω ότι υπάρχουν αρκετές συγκρούσεις εξ αιτίας ηχορύπανσης μεταξύ του “πομπού” και “δέκτη” που επιλύονται μέσω προσωπικών διαπραγματεύσεων ή με την συμμετοχή της αστυνομίας. Οι νόμοι στην χώρα μας υπάρχουν, ωστόσο παραβιάζονται ποικιλοτρόπως, συμβάλλοντας με την σειρά τους στην αρνητική επίδραση στην υγεία μας.
Ο πολίτης έχει δικαίωμα να ζει σε ένα ήσυχο περιβάλλον, να έχει καλή υγεία και η πολιτεία έχει την υποχρέωση να του την εξασφαλίσει.
Ελένη Μουσάτοβα, Ιατρός Παθολόγος – Αχαρνές
