“Η Ηρωική Εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και ουσιαστικά προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών”
ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Αυτά τα συνθήματα ήταν γραμμένα στην αιματοβαμμένη πόρτα του Πολυτεχνείου, που έριξε το τανκ στις 17 Νοέμβρη του 1973.
50 χρόνια μετά, περισσότερο επίκαιρα από ποτέ.
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 αποτέλεσε την κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση στην ελληνική ιστορία, αναδεικνύοντας τη συλλογική αντίσταση ενάντια στη χούντα των Συνταγματαρχών που είχε επιβληθεί από το 1967, προκηρύσσοντας παράλληλα την επικείμενη πτώση του καθεστώτος.
Το αντιδικτατορικό κίνημα ξεκίνησε στις 14 Φεβρουαρίου 1973, όταν φοιτητές ανέλαβαν δράση στην Αθήνα, και άρχισαν να συγκεντρώνονται στο Πολυτεχνείο για να απαιτήσουν την αναίρεση του Νόμου 1347.
Αυτός ο νόμος προέβλεπε την υποχρεωτική στράτευση όσων φοιτητών εμπλέκονταν σε συνδικαλιστικές δραστηριότητες κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Η αντίδραση των φοιτητών οδήγησε σε ένταση, με την αστυνομία να παραβιάζει το άσυλο του πανεπιστημίου, να εισβάλλει στο κτίριο και να συλλάβει 11 φοιτητές, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για “παραβίαση αρχής”.
Οι 8 από αυτούς καταδικάστηκαν, ενώ περίπου 100 άλλοι αναγκάστηκαν να διακόψουν τις σπουδές τους και να φορέσουν τη στρατιωτική στολή.
Αυτό το γεγονός ανάφλεξε το πνεύμα της αντίστασης στην κοινωνία, αποτελώντας την αφετηρία μιας μαζικής κινητοποίησης ενάντια στην υφιστάμενη δικτατορία, καθιστώντας σαφές ότι η ελληνική κοινωνία δεν θα ανέχονταν πλέον την καταπίεση και τον περιορισμό των δικαιωμάτων της.
Η κορύφωση των φοιτητικών κινητοποιήσεων συνέβη στις 21 και 22 Φεβρουαρίου, όταν περίπου τρεις έως τέσσερις χιλιάδες φοιτητές κατέλαβαν τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τη στήριξη καθηγητών, πολιτικών προσωπικοτήτων και του λαού. Αυτή ήταν η πρώτη φοιτητική κατάληψη ενός πανεπιστημιακού κτιρίου κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Μετά από διαπραγματεύσεις με την Πρυτανεία, η κατάληψη ολοκληρώθηκε “χωρίς επεισόδια”.
Στις 15 Νοεμβρίου ξεκίνησε να εκπέμπει ο αυτοσχέδιος ραδιοφωνικός σταθμός των αγωνιζόμενων φοιτητών, ο οποίος λειτούργησε για 34 ώρες και μετέδιδε τον παλμό των γεγονότων.
“Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο! Ελληνικέ λαέ, το Πολυτεχνείο θα μείνει το προπύργιο και η εστία του αγώνα. Όλος ο λαός να συσπειρώνεται γύρω από τους χώρους του Πολυτεχνείου, να παραμείνει στους δρόμους της Αθήνας και να κατέβει στους δρόμους κάθε μεγάλης πόλης της Ελλάδας. Το Πολυτεχνείο είναι οχυρωμένο με τα στήθη των φοιτητών… Ο αγώνας μας είναι κοινός. Είναι αγώνας αντιχουντικός. Είναι αγώνας αντιδικτατορικός. Είναι αγώνας αντιιμπεριαλιστικός. Κάτω η δικτατορία. Ζήτω η Δημοκρατία…”
Οι φοιτητές έμειναν κλεισμένοι για τρεις ημέρες στο Πολυτεχνείο και έξω από τις πύλες του, συγκεντρώθηκε μεγάλο πλήθος κόσμου που συμπαραστεκόταν στον αγώνα τους. Οι απλοί πολίτες άκουγαν τις εκπομπές των φοιτητών κρυφά στα σπίτια τους, ενώ ο αγώνας τους ήταν το κεντρικό θέμα κάθε συζήτησης.
16 Νοεμβρίου, η εξέγερση των φοιτητών είχε μετατραπεί ήδη σε λαϊκή εξέγερση, καθώς σημειώνονταν πορείες διαμαρτυρίας και διαδηλώσεις, ενώ οι συγκρούσεις επεκτάθηκαν σε όλο το κέντρο της Αθήνας. Η αστυνομία τότε ζήτησε τη βοήθεια της Χωροφυλακής για τη φρούρηση κυβερνητικών κτιρίων.
Στις 01:45, τα ξημερώματα του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου 1973, τα τανκς ήδη είχαν συγκεντρωθεί έξω από τον χώρο του Πολυτεχνείου, όπως επίσης και μονάδες καταδρομών, ελεύθεροι σκοπευτές βρίσκονταν κρυμμένοι στα γύρω κτίρια. Οι φοιτητές ήταν ανεβασμένοι στα κάγκελα και φώναζαν συνθήματα κατά της χούντας .
02:45 τα ξημερώματα, το τανκ εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, σκορπίζοντας τον θάνατο στους φοιτητές…
Πολυτεχνείο…σύμβολο αγώνων ενάντια σε κάθε είδους καταπίεση, ενάντια στην κοινωνική αδικία, τον αυταρχισμό και τον φασισμό.