Ο Μάρκος Βαμβακάρης ήταν Έλληνας τραγουδιστής, συνθέτης, στιχουργός και οργανοπαίκτης, ιδιαίτερα σημαντικός μουσικός του ρεμπέτικου τραγουδιού. Θεωρείται ο «Πατριάρχης» του ρεμπέτικου, καθώς έκανε γνωστό το είδος λόγω της μεγάλης επιτυχίας που είχαν τα δισκογραφημένα τραγούδια του.
Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1905 στο συνοικισμό Σκαλί της Άνω Χώρας της Σύρου από οικογένεια Καθολικών (για τον λόγο αυτό αργότερα απέκτησε και το παρατσούκλι «Φράγκος»). Οι γονείς του ήταν φτωχοί αγρότες και ήταν ο πρωτότοκος από έξι αδέλφια. Λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της οικογένειάς του, ο Μάρκος αναγκάστηκε να αφήσει το σχολείο και να εργαστεί ως λούστρος, εφημεριδοπώλης, εργάτης σε κλωστήρια, βοηθός σε οπωροπωλεία, κ.ά. Το 1920 σε ηλικία 15 ετών έφυγε από τη Σύρο και πήγε στον Πειραιά, όπου αργότερα τον ακολούθησε και η οικογένειά του.
Μεταξύ άλλων, το 1935 έγραψε και φωνογράφησε τη «Φραγκοσυριανή» (το γνωστότερο ίσως τραγούδι του, το οποίο όμως έγινε πολύ μεγάλη επιτυχία 25 χρόνια αργότερα με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση). Ο ίδιος αφηγείται για τη δημιουργία του τραγουδιού:
«Όλος ο κόσμος της Σύρου μ’ αγαπούσε πολύ, διότι κι εγώ ήμουν Συριανός και το είχαν καμάρι οι Συριανοί. Κάθε καλοκαιράκι με περίμεναν να πάω στη Σύρο να παίξω και να γλεντήσει όλη η Σύρος μαζί μου. Το 1935 πήρα μαζί μου τον Μπάτη, τον αδερφό μου τον μικρό και τον πιανίστα Ροβερτάκη και πήγα για πρώτη φορά στη Σύρο, σχεδόν είκοσι χρόνια αφ’ ότου έφυγα από το νησί. Πρωτόπαιξα, λοιπόν, σ’ ένα μαγαζί στην παραλία, μαζεύτηκε όλος ο κόσμος. Κάθε βράδυ γέμιζε ο κόσμος το μαγαζί κι έκατσα περίπου δύο μήνες. Εγώ, όταν έπαιζα και τραγουδούσα, κοίταζα πάντα κάτω, αδύνατο να κοιτάξω τον κόσμο, τα έχανα. Εκεί όμως που έπαιζα, σηκώνω μια στιγμή το κεφάλι και βλέπω μια ωραία κοπέλα. Τα μάτια της ήταν μαύρα. Δεν ξανασήκωσα το κεφάλι, μόνο το βράδυ την σκεφτόμουν, την σκεφτόμουν… Πήρα, λοιπόν, μολύβι κι έγραψα πρόχειρα: Μία φούντωση, μια φλόγα έχω μέσα στην καρδιά Λες και μάγια μου ‘χεις κάνει Φραγκοσυριανή γλυκιά…
Ο Μάρκος Βαμβακάρης απεβίωσε στις 8 Φεβρουαρίου του 1972 σε ηλικία 67 ετών, στο διαμέρισμα όπου κατοικούσε στη Νίκαια, συνεπεία νεφρικής ανεπάρκειας που του δημιούργησε ο σακχαρώδης διαβήτης.
Η ιστορία του Βαμβακάρειου ιδρύματος – Αρωγής στο Δήμο Αχαρνών που ανεγέρθηκε εις μνήμη του Μάρκου Βαμβακάρη
Δύο χρόνια αφότου η «Αρωγή» θεμελίωσε το νέο κοινωνικό της έργο, το ίδρυμα για άπορα, ορφανά & απροστάτευτα άτομα με ειδικές ικανότητες, το έργο ολοκληρώθηκε στη περιοχή Αυλίζα του Δήμου Αχαρνών με την έμπρακτη και ουσιαστική στήριξη Ευεργέτη που βρίσκεται, σταθερά, στο πλευρό του Σωματείου. Ο Δήμος Αχαρνών παραχώρησε στην «Αρωγή» ένα ακόμα οικόπεδο, διαστάσεων 1.118,10 τμ, για την ανέγερση του ιδρύματος προστασίας, επί της οδού Μενέλαου Λουντέμη.
Ο ρόλος του Βαμβακάρειου ιδρύματος, όπως θα ονομαστεί, είναι να λειτουργήσει ως φιλόξενη αγκαλιά για άπορα, ορφανά και απροστάτευτα άτομα με ειδικές ικανότητες, διότι αυτά τα παιδιά συνήθως καταλήγουν σε ιδρύματα ακατάλληλα να υποστηρίξουν τις ανάγκες τους ή μένουν εγκαταλελειμμένα και κυριολεκτικά στο δρόμο.
Τα αρχικά βήματα του έργου
Αποδεικνύοντας περίτρανα ότι η εθελοντική ιδιωτική πρωτοβουλία επιδιώκει να συνεισφέρει ενεργά στην υλοποίηση κοινωνικών έργων για τους συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε ανάγκη, με ευαισθησία και πίστη ειδικότερα τώρα που βιώνουμε μια περίοδο έντονης κρίσης σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο, στις 11 Φεβρουαρίου 2010 έγινε η τελετή θεμελίωσης του ιδρύματος μόνιμης στέγης από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, κ. κ. Ιερώνυμο. Στην τελετή παρευρέθηκαν η κα Μαρί Κυριακού, πρέσβειρα των πανανθρώπινων αξιών της κοινωνικής προσφοράς και του εθελοντισμού, ο Δήμαρχος Αχαρνών κο Παναγιώτης Φωτιάδης, η Πρόεδρος του Σωματείου «Αρωγή», κα Βίκυ Έλλιοττ, η κα Μαρινέλλα, φίλη της «Αρωγής», μέλη του Δ.Σ. & της Εθελοντικής Ομάδας της Αρωγής, επίσημοι και πλήθος κόσμου.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου (ανέγερση και εξοπλισμός) ανερχόταν στο ποσό του 1.600.000 ευρώ.
Η πρώτη μεγάλη δωρεά δόθηκε από τον «Τηλεμαραθώνιο 2006» που οργάνωσε ο Όμιλος «ΑΝΤΕΝΝΑ» και απέφερε 303.740,00 ευρώ. Στη συνέχεια, η κα Μαρινέλλα πρόσφερε 10.000,00 ευρώ, η κα Αλεξάνδρα Χανδρή 10.000,00 ευρώ και ο Γιάννης Αμοργιανός 22.000,00 ευρώ.
Η ολοκλήρωση του ιδρύματος, που θα φέρει το όνομα ΒΑΜΒΑΚΑΡΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ – ΑΡΩΓΗ, έγινε με τη σημαντική δωρεά από ιδιώτη Ευεργέτη, που ανέλαβε, στη παρούσα δυσχερή περίοδο, να χρηματοδοτήσει την εξέλιξη του έργου. Το Σεπτέμβρη του 2012 ολοκληρώθηκε το κτίσμα, το οποίο έχει πλήρως εξοπλιστεί. Το ίδρυμα παραδόθηκε εντός του 2013 στο Δήμο Αχαρνών ενώ επόμενος στόχος είναι να αναζητηθεί κοινοτικό πρόγραμμα στήριξης ΑΜΕΑ, προκειμένου να ενταχθεί το ίδρυμα και να ξεκινήσει επίσημα η λειτουργία του.
Σε λίγο καιρό το Βαμβακάρειο ίδρυμα του ΚΔΑΠ ΜΕΑ “Αρωγή” Δήμου Αχαρνών θα είναι έτοιμο να φιλοξενήσει παιδιά με ειδικές ικανότητες και να ανταποκριθεί στον κοινωνικό του ρόλο.
Ο Δήμαρχος Σπύρος Βρεττός εξέφρασε την επιθυμία για την άμεση λειτουργία του και δήλωσε σχετικά:
«Το Βαμβακάρειο ήρθε η ώρα, μετά από τόσα χρόνια, να αποκτήσει ζωή. Να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό που δημιουργήθηκε και έμενε αναξιοποίητο από το 2013. Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε είχαμε βάλει ως στόχο την αξιοποίησή του και με τις ενέργειες της προέδρου που εργάστηκε πολύ, ετοιμαζόμαστε τώρα για τη λειτουργία του μέσω ενός νέου προγράμματος.
Πλέον θα μπορέσει η Αρωγή να το λειτουργήσει, προσφέροντας συνθήκες διαμονής σε παιδιά με ειδικές ικανότητες. Κάθε κοινωνία χαρακτηρίζεται από το τι κάνει γι’ αυτά τα παιδιά κι εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε σε αυτή την κατεύθυνση»