Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης έδωσε στις 27/11/2021 συνέντευξη στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» και τον δημοσιογράφο Φώτη Κόλλια.
Έπειτα από σχεδόν 2,5 χρόνια καταιγιστικής ανάπτυξης νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών και εφαρμογών, από το σύστημα του εμβολιασμού μέχρι το γνήσιο της υπογραφής που ανακοινώσατε προ ημερών, ποιες είναι σήμερα οι προτεραιότητες του υπουργείου;
Νομίζω πως ο στόχος παραμένει ο ίδιος και απλώς αφορά στην περαιτέρω εμβάθυνση της στρατηγικής για την ψηφιοποίηση του κράτους και του δημοσίου και της βελτίωσης των τηλεπικοινωνιακών υποδομών της χώρας. Ξεκινήσαμε τον Μάρτιο του 2020 με τη δημιουργία της ενιαίας ψηφιακής πύλης του δημοσίου, του gov.gr, συγκεντρώνοντας τις υφιστάμενες 501 υπηρεσίες και σήμερα πλέον έχουμε φτάσει περίπου στις 1.300 υπηρεσίες. Προφανώς και θα συνεχίζουμε προσθέτοντας υπηρεσίες που επιδρούν στην καθημερινότητα του πολίτη και θα του αφαιρούν βάρος με την ψηφιοποίησή τους. Το γνήσιο της υπογραφής που ψηφιοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, αλλά έρχονται και πολλές άλλες τους επόμενους μήνες που είναι εξίσου σημαντικές.
Υπάρχει ένας αριθμός υπηρεσιών που επιδιώκετε να ψηφιοποιήσετε κατά τη διάρκεια της θητείας σας;
Δεν θα το ποσοτικοποιούσα αφού το στοίχημα δεν είναι μόνο να αυξήσεις τις υπηρεσίες, αλλά ταυτόχρονα να τις μειώνεις μέσω απλούστευσης διαδικασιών! Έτσι αυτό που κυρίως προσπαθούμε είναι να ξανασχεδιάσουμε την έννοια της υπηρεσίας. Οι υπηρεσίες είχαν σχεδιαστεί με το κράτος στο επίκεντρο τα προηγούμενα χρόνια, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Εμείς προσπαθούμε να τις σχεδιάσουμε με τον πολίτη στο επίκεντρο. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το σύστημα του εθνικού εμβολιασμού που σχεδιάστηκε γύρω από το πως ο πολίτης θα μπορεί να κλείσει εύκολα ένα ραντεβού. Το ίδιο θα επιδιώξουμε να κάνουμε σε κάθε υπηρεσία του δημοσίου. Άρα ξεκινάμε με ψηφιοποιήσεις, απλουστεύουμε τη διαδικασία και γενικά ανασχεδιάζουμε τις υπηρεσίες έτσι ώστε στο τέλος να είμαστε σε θέση να έχουμε ένα ευέλικτο κράτος που υπηρετεί τον πολίτη.
Ένα μεγάλο μέρος αυτού του σχεδίου έχει προχωρήσει, αλλά βλέποντας ποιες υπηρεσίες βρίσκονται προ των πυλών, όπως οι ανανεώσεις διπλωμάτων οδήγησης, η ίδρυση ατομικής επιχείρησης, οι μεταβιβάσεις ακινήτων, καταλαβαίνει κανείς πως έχουμε μπροστά μας και πάρα πολύ δουλειά. Έχουμε μπροστά μας πολλές υπηρεσίες που πρέπει να ψηφιοποιηθούν.
Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε σήμερα, μετά και το σχεδιασμό τόσων νέων υπηρεσιών, ποιες είναι;
Πρόκειται για μια άσκηση management. Από τη μία πρέπει να συνεχίσουμε να στοχεύουμε στην ταχύτητα και στην ποιότητα υλοποίησης υπηρεσιών που είναι αντίστοιχες όσες έχουμε παρουσιάσει μέχρι σήμερα. Ταυτόχρονα πρέπει να τρέξουμε και τις πρωτοβουλίες που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, όπως η υλοποίηση μεγάλων έργων πληροφορικής σε κλίμακα που δεν έχει μέχρι σήμερα η Ελλάδα. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα Σχέδιο Μάρσαλ για την εποχή μας. Εμείς έχουμε δημοσιεύσει τη δική μας στρατηγική στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού που περιλαμβάνεται περισσότερα από 400 έργα πληροφορικής.
Συνεπώς, η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών, παράλληλα με την υλοποίηση των δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και τον τηλεπικοινωνιακό σχεδιασμό είναι μια άσκηση που πρέπει να γίνει από εμάς σε πολύ σφιχτά χρονοδιαγράμματα. Συνεπώς αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση για το επόμενο χρονικό διάστημα.
Μέχρι σήμερα ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που χρειάστηκε να ξεπεράσετε για την υλοποίηση του σχεδιασμού σας;
Υπάρχει μια έκφραση που χρησιμοποιούν οι Αγγλοσάξονες και αφορά την «άρση της δυσπιστίας». Όταν ανακοινώναμε το πρόγραμμα το 2019 βρήκαμε απέναντί μας αρκετή δυσπιστία για το κατά πόσο είναι εφικτό. Για κάθε τι που θέλαμε να κάνουμε υπήρχαν αρκετές ιστορίες για το πως το τάδε ή το δείνα έργο είχε αποτύχει στο παρελθόν και γιατί είχε αποτύχει. Όταν άρχισαν να αναπτύσσονται οι νέες υπηρεσίες, η μία μετά την άλλη, αρχίσαμε να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις της εμπιστοσύνης απέναντι και στο σχεδιασμό και στους ανθρώπους που τον υλοποιούν. Έτσι σήμερα έχουμε χτίσει μια μαγιά αξιοπιστίας που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στα επόμενα έργα μας.
Μια πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ επισημαίνει πως για να προχωρήσουν εντός των δεσμεύσεων τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, το ελληνικό δημόσιο πρέπει σχεδόν να διπλασιάσει τη δυνατότητα απορρόφησης κοινοτικών πόρων. Εσείς τι κάνετε ώστε να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα στα μεγάλα έργα που προωθείτε;
Κατ’ αρχάς αυτή τη διετία το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με αιχμή την Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ (ΚτΠ ΑΕ) έχει σχεδιάσει και δημοπρατήσει πολλαπλά έργα σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα σε σύγκριση με το παρελθόν. Έχουμε ήδη δοκιμάσει τις δυνατότητές μας και έχουμε καταφέρει να χτίσουμε μια υποδομή που θα μας επιτρέψει να ανεβάσουμε περαιτέρω ταχύτητες στο επόμενο διάστημα. Ειδικά για τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, τα πρώτα έχουν ξεκινήσει και δημοπρατούνται όπως η ψηφιοποίηση εκατομμυρίων εγγράφων του Κτηματολογίου. Σε πρώτη φάση εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και στην πορεία θα γίνει η χρηματοδοτική μετάπτωση του έργου στο Ταμείο Ανάκαμψης. Τους επόμενους μήνες θα δείτε σειρά τέτοιων έργων καθώς τα περισσότερα θα δημοπρατηθούν πολύ σύντομα.
Η ευρύτερη πρόταση του υπουργείου στο Ταμείο Ανάκαμψης, όπως διαρθρώνεται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, αφορά πολλαπλά είδη έργων. Κατ’ αρχάς τηλεπικοινωνιακά έργα και έργα που θα συμβάλλουν στη βελτίωση των επιδόσεων της Ελλάδας, ειδικά στη σταθερή τηλεφωνία. Περιλαμβάνει έργα αμιγούς ψηφιοποίησης , δηλαδή μετατροπής του χαρτιού σε πληροφορία όπως είναι η περίπτωση του Κτηματολογίου ή των Πολεοδομιών.
Περιλαμβάνει μεγάλα πληροφοριακά συστήματα της χώρας τα οποία αποτελούσαν εκκρεμότητες πολλών ετών όπως το ERP (σ.σ. που επιτρέπει τη «ζωντανή» παρακολούθηση της εξέλιξης του προϋπολογισμού από το υπουργείο Οικονομικών) που ήδη δημοπρατούνται. Τέλος, έχουν ενταχθεί πάρα πολλά κάθετα έργα, σε κάθετους τομείς πολιτικής, που σχεδιάζουμε σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία όπως ο ψηφιακός ιατρικός φάκελος ή στοχευμένα έργα στη Γεωργία, κ.α. Πρόκειται για έναν πληρέστατο σχεδιασμό που έχει δρομολογηθεί.
Επειδή το Ταμείο Ανάκαμψης έχει εμπροσθοβαρή χαρακτήρα, στόχος μας είναι να δημοπρατήσουμε όσο πιο πολλά έργα μπορούμε, στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Θα έλεγα πως στόχος μας είναι να δημοπρατήσουμε το σύνολο των έργων εντός διετίας.
Σημαντικό τμήμα των έργων αφορούν τις τηλεπικοινωνίες. Θεωρείτε πως με τα φιλόδοξα έργα που έχετε εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης θα καταφέρουμε να περιορίσουμε την απόσταση που μας χωρίζει από την υπόλοιπη Ευρώπη στον τομέα των τηλεπικοινωνιών;
Κατ’ αρχάς η Ελλάδα έχει καλές επιδόσεις στην κινητή τηλεφωνία, αλλά όχι στην σταθερή. Είμαστε 25οι στον κόσμο στην κινητή τηλεφωνία και μόλις 100οι στην σταθερή για λόγους που συνδέονται με το γεωγραφικό μας ανάγλυφο και με την καθυστέρηση στη λεγόμενη αποχαλκοποίηση, στις επενδύσεις για την ανάπτυξη των δικτύων Νέας Γενιάς. Εμείς πήραμε τα δεδομένα των επενδυτικών σχεδίων που έχουν οι ιδιώτες πάροχοι και αξιοποιώντας όλα τα χρηματοδοτικά έργα που έχουμε στη διάθεσή μας – όχι μόνο το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και το ΕΣΠΑ, κ.α. – σχεδιάσαμε έργα που θα επιτρέψουν να καλύψουμε αυτό το κενό.
Έτσι, παράδειγμα, προωθούμε το Ultra Fast Broadband (UFBB) για την επιδότηση της προσφοράς στο χώρο των οπτικών ινών στη σταθερή τηλεφωνία, το Super Fast Broadband (SFBB) που είναι ένα κουπόνι επιδότησης της ζήτησης, το έργο για την εγκατάσταση υποδομής οπτικών ινών σε κτίρια (Fiber Readiness) που έχει μπει στο Ταμείο Ανάκαμψης που μειώνει το τελικό κόστος για τους χρήστες, τα υποθαλάσσια καλώδια στα νησιά. Όλα αυτά τα έργα έρχονται να συμπληρώσουν τα σχέδια των παρόχων. Ταυτόχρονα προωθούμε και πολύ φιλόδοξα σχέδια όπως το «5G Corridors» για την ανάπτυξη δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς στις εθνικές οδούς ώστε να επιτρέψει την ανάπτυξη εφαρμογών αυτόνομης οδήγησης.
Το σχέδιο είναι πλήρες ενώ εκτιμώ πως το επόμενο διάστημα θα δούμε και ένταση των ιδιωτικών επενδύσεων στο χώρο των τηλεπικοινωνιών, ειδικά στη σταθερή, με δεδομένο τον ανταγωνισμό που θα προκύψει από την παροχή υπηρεσιών πρόσβασης στο Διαδίκτυο μέσω μικροδορυφόρων.
Υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών στη χώρα μας; Τουλάχιστον αυτό προκύπτει και από πρόσφατες συναντήσεις που είχε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης με επενδυτές, όπως προ ημερών στο Λονδίνο.
Εμείς έχουμε καταγράψει πως υπάρχει μια δυνητική αγορά 4,8 εκατομμυρίων γραμμών δικτύων οπτικών ινών μέχρι το σπίτι (Fiber to the Home – FttH). Συνεπώς αυτό το κομμάτι της αγοράς πρέπει με κάποιο τρόπο να καλυφθεί. Γι’ αυτό βλέπουμε επενδυτικό ενδιαφέρον και από funds και από άλλους επενδυτές ή τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Εμάς ως πολιτεία μας ενδιαφέρει να δημιουργήσουμε τους κατάλληλους ρυθμιστικούς κανόνες και το κατάλληλο επενδυτικό περιβάλλον ώστε να καλυφθεί αυτό το κενό. Στόχος μας είναι να έχει ο πολίτης την υπηρεσία που λέγεται «Γρήγορο Ίντερνετ», να υπάρχει πλήρης κάλυψη της χώρας σε οπτική ίνα. Εκτιμούμε πως με την κινητικότητα που βλέπουμε ότι πολύ σύντομα θα έχει δρομολογηθεί.