Άρθρο της Ιατρού Παθολόγου Ελένης Μουσάτοβα
“Γιατί τρώμε;“
Το φαγητό για άνθρωπο όπως και για περισσότερους ζωντανούς οργανισμούς είναι πηγή ενέργειας απαραίτητης για λειτουργία και ανάπτυξη του οργανισμού. Με την τροφή λαμβάνουμε επίσης και συστατικά να φτιάξουμε τους ιστούς και τα όργανα μας. Η τροφή για μας παίζει ρόλο και στην δημιουργία της αίσθησης ευχαρίστησης, όπως και στην κοινωνική μας ζωή, αλλά η βάση είναι αυτή- τρώμε για να ζούμε.
Τα θρεπτικά συστατικά του φαγητού οι επιστήμονες τα χωρίζουν σε δυο κατηγορίες: μακροθρεπτικά που χρειάζονται σε μεγάλες ποσότητες (οι υδατάνθρακες, τα λιπίδια και οι πρωτεΐνες) και μικροθρεπτικά ή ιχνοστοιχεία (βόριο, σίδηρος, χαλκός, ψευδάργυρος, μαγνήσιο κλπ) που αν και χρειάζονται στις μικρές ποσότητες παίζουν κρίσιμο ρόλο στον οργανισμό μας. Επίσης σημαντικό για την ζωή μας είναι το νερό που αποτελεί τα 2/3 του σώματος του ανθρώπου.
Η ποσότητα ενέργειας που ελευθερώνεται όταν μια δεδομένη ποσότητα φαγητού “καίγεται” από τον οργανισμό μας οι διατροφολόγοι ονομάζουν “θερμίδα”. Κάθε είδος θρεπτικών συστατικών μας φέρνουν διαφορετική ποσότητα των θερμίδων. Κάποιες “καίγονται πιο γρήγορα και κάποιες πιο αργά. Και όλα αυτά παίζουν ρόλο στην σωστή διατροφή. Οι ενέργεια που προσλαμβάνεται στις ποσότητες πάνω από αναγκαίες οδηγεί στην αποθήκευση των περισσευμάτων σε μορφή λίπους και αύξηση σωματικού βάρους με δυσάρεστες συνέπειες για την υγεία μας.
Οι άνθρωποι είναι γεννημένοι παμφάγοι, δηλαδή καταναλώνουν μεγάλη ποικιλία φυτικών και ζωικών υλικών, αλλά σύμφωνα με πολιτιστικά και θρησκευτικά πρότυπα, όπως και ανάλογα με την πρόσβαση στις πηγές τροφίμων στα μέρη όπου ζούνε, υιοθετούν διαφορετικές διατροφικές συμπεριφορές από καθαρή χορτοφαγία (vegan) έως κυρίως σαρκοφαγία.
Όμως οι οδηγίες για σωστή διατροφή είναι συγκεκριμένες.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει τις ακόλουθες πέντε συστάσεις.
1. Διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος σας τρώγοντας περίπου τόσες θερμίδες όσες χρειάζεται ο οργανισμός σας.
2. Περιορίστε τα λιπαρά φαγητά. Οι θερμίδες που προέρχονται από τα λίπη δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 30%. Προτιμήστε τα ακόρεστα λιπαρά (ελαιόλαδο, κηροί καρποί, αβοκάντο). Αποφεύγετε όμως τα τρανς- λιπαρά (είναι φυσικά έλαια στα οποία με βιομηχανικό τρόπο έχουν από υγρή μορφή έχουν δώσει στερεά μορφή – μαργαρίνη, μερικά προϊόντα ζαχαροπλαστικής, ουσίες για πολλαπλό τηγάνισμα).
3. Τρώτε τουλάχιστον 400 γραμμάρια φρούτων και λαχανικών την ημέρα (πατάτες,γλυκοπατάτες και άλλες αμυλούχες ρίζες δεν μετράνε), όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως.
4. Περιορίστε την πρόσληψη των απλών υδατανθράκων (ζάχαρη, καραμέλες, σιρόπι, αναψυκτικά, λευκό ψωμί, λευκό ρύζι, λευκά ζυμαρικά) με τέτοιο τρόπο για να σας δίνουν όχι περισσότερο από 10% θερμίδων συνολικά.
5. Περιορίστε το αλάτι/νάτριο από όλες τις πηγές (να μην καταναλώνετε πάνω από 5 γρ αλατιού την ημέρα) και βεβαιωθείτε ότι το αλάτι είναι ιωδιούχο.